|
Administrator
Üyelik Tarihi: Jul 2024
Mesajlar: 72
|
mustafa kemal atatürk
Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yýlýnda Selanik'te doðmuþ ve 10 Kasým 1938'de Ýstanbul'da vefat etmiþ olan, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk Cumhurbaþkanýdýr. Asker, devlet adamý, devrimci ve bir lider olarak, hem Türkiye'nin modernleþme sürecinde oynadýðý kritik rol hem de dünya tarihindeki etkisiyle tanýnýr. Atatürk, Osmanlý Ýmparatorluðu'nun son döneminde doðmuþ, ancak ömrünü yeni ve baðýmsýz bir Türk devleti kurmaya adamýþ bir liderdir.
Gençliði ve Askeri Kariyeri
Mustafa Kemal, Osmanlý Ýmparatorluðu'nun son dönemlerinde askeri eðitim alarak 1902 yýlýnda Harp Okulu'ndan mezun olmuþ, ardýndan Harp Akademisi'ni bitirmiþtir. Genç bir subay olarak Trablusgarp (1911-1912) ve Balkan Savaþlarý'nda (1912-1913) önemli görevlerde bulunmuþ, askeri yetenekleri ve liderlik becerileriyle dikkat çekmiþtir.
Birinci Dünya Savaþý sýrasýnda, özellikle Çanakkale Cephesi'nde gösterdiði baþarýlar onu ulusal bir kahraman haline getirmiþtir. Çanakkale Savaþý'ndaki üstün stratejik dehasý, savaþýn seyrini deðiþtirmiþ ve ona "Anafartalar Kahramaný" unvanýný kazandýrmýþtýr.
Kurtuluþ Savaþý ve Cumhuriyetin Kuruluþu
Osmanlý Ýmparatorluðu'nun Birinci Dünya Savaþý'ndan yenik çýkmasý ve Ýtilaf Devletleri'nin Anadolu'yu iþgal etmesi üzerine, Mustafa Kemal, Anadolu'ya geçerek Milli Mücadele'yi baþlatmýþtýr. 19 Mayýs 1919'da Samsun'a çýkýþý, Kurtuluþ Savaþý'nýn baþlangýcý olarak kabul edilir. Erzurum ve Sivas Kongreleri'nde ulusal baðýmsýzlýk için mücadelenin temellerini atmýþ, 23 Nisan 1920'de Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni kurarak ulusal iradeyi temsil eden bir hükümet oluþturmuþtur.
Mustafa Kemal, Sakarya Meydan Muharebesi (1921) ve Büyük Taarruz (1922) gibi kritik askeri zaferlerle Yunan iþgaline son vermiþ, Sevr Antlaþmasý'nýn (1920) yerine Türkiye'nin baðýmsýzlýðýný tanýyan Lozan Antlaþmasý'nýn (1923) imzalanmasýný saðlamýþtýr. Bu süreç, Osmanlý Ýmparatorluðu'nun sona erip, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluþunu mümkün kýlan olaylar zincirini oluþturmuþtur.
Devrimler ve Modernleþme
Mustafa Kemal Atatürk, 29 Ekim 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'ni ilan ederek, padiþahlýk rejimini sona erdirmiþ ve laik, demokratik, modern bir devletin temellerini atmýþtýr. Atatürk'ün gerçekleþtirdiði reformlar, Türkiye'nin siyasi, sosyal, hukuki ve kültürel alanlarda köklü bir dönüþüm yaþamasýný saðlamýþtýr. Bu devrimler arasýnda en önemlileri þunlardýr:
Saltanatýn Kaldýrýlmasý (1922): Osmanlý Saltanatý sona erdirilerek, padiþahýn yetkilerine son verilmiþtir.
Cumhuriyetin Ýlaný (1923): Türkiye Cumhuriyeti kurulmuþ ve Mustafa Kemal ilk Cumhurbaþkaný olmuþtur.
Halifeliðin Kaldýrýlmasý (1924): Halifelik kurumu kaldýrýlarak, dinin devlet iþlerinden ayrýlmasý saðlanmýþtýr.
Medeni Kanun'un Kabulü (1926): Ýsviçre Medeni Kanunu'ndan esinlenerek hazýrlanan yeni Türk Medeni Kanunu kabul edilmiþtir, bu sayede kadýn-erkek eþitliði saðlanmýþ, çok eþlilik yasaklanmýþ ve kadýnlara boþanma hakký tanýnmýþtýr.
Þapka ve Kýyafet Devrimi (1925): Batýlý tarzda giyim teþvik edilmiþ, fesin yerini þapka almýþtýr.
Harf Devrimi (1928): Arap alfabesi yerine Latin alfabesi kabul edilmiþtir, bu devrim okuma yazma oranýný artýrmayý ve eðitimi modernleþtirmeyi amaçlamýþtýr.
Eðitim ve Kültür Devrimleri: Eðitimin laik ve bilimsel temeller üzerine kurulmasý, üniversitelerin reforme edilmesi ve Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih Kurumu'nun kurulmasý gibi adýmlar, ulusal kimliði güçlendirmiþtir.
Kadýn Haklarý: Kadýnlara seçme ve seçilme hakký tanýnmasý, toplumsal hayatta eþitlik ilkelerinin uygulanmasý.
Dýþ Politika
Atatürk'ün dýþ politikasý, "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesine dayanýyordu. Türkiye'nin baðýmsýzlýðýný ve egemenliðini korumayý amaçlayan bu politika, Türkiye'yi uluslararasý alanda saygýn bir konuma getirmiþtir. Atatürk döneminde Türkiye, Batý ile yakýn iliþkiler kurmuþ, Sovyetler Birliði ve komþu ülkelerle dengeli iliþkiler sürdürmüþtür.
Mirasý
Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye'de ve dünya genelinde büyük saygý gören bir liderdir. Onun reformlarý, Türkiye'yi modern, laik ve demokratik bir devlete dönüþtürmüþ, birçok ülkede benzer reform hareketlerine ilham kaynaðý olmuþtur. Atatürk, yalnýzca askeri bir kahraman deðil, ayný zamanda fikirleriyle bir dönemin ruhunu þekillendiren bir düþünce adamýdýr.
10 Kasým 1938'de Ýstanbul Dolmabahçe Sarayý'nda vefat eden Atatürk'ün naaþý, Ankara'da inþa edilen Anýtkabir'e defnedilmiþtir. Anýtkabir, bugün hem Türk halkýnýn hem de dünya genelinden ziyaretçilerin Atatürk'e olan saygýlarýný sunduklarý bir anýt mezar olarak hizmet vermektedir.
Atatürk'ün vizyonu, Türkiye Cumhuriyeti'nin modernleþme sürecinin temelini oluþturmuþ ve onun "en büyük eserim" dediði Türkiye Cumhuriyeti, onun mirasý olarak yaþamaya devam etmektedir.
|