Elma Aðacýný Budamanýn Yollarý
Anadolu’da yüzlerce türü bulunan elma önemli yerli meyve türlerinden biridir. Meyve geliþimini ve aðaç saðlýðýný desteklemek için yýlýn belirli dönemlerinde elma aðaçlarýnýn budanmasý gerekir. Budama iþlemi yaz ve kýþ aylarýnda olmak üzere yýlda minimum 2 defa yapýlýr. Elma aðacýný budamak için aðaç türüne ve yetiþtirme amacýna göre farklý teknikler kullanýlýr. En yaygýn kullanýlan teknik Modifier-Lider sistemidir.
Elma aðacý nasýl budanýr?
Fidan dikimini takiben birkaç yýl içinde en güçlü dal belirlenir ve ana dal olarak seçilir. Ýlk yýlda aðaçlarýn türüne göre ortalama 90 cm yükseklikten tepe kýsýmlarý kesilir. Bodur türlerde kesim mesafesi 70-75 cm’dir. Fidanlarýn boylarý kesim yükseklikleri civarýndaysa kesilmeden býrakýlýr. Baharda geliþmeye baþlayan sürgünlerden temmuz ayýnda 5 tanesi seçilir ve diðer dallar iptal edilir. Yerden yüksekliði 40 cm’e ulaþan dal, birinci dal olarak seçilir. 15-20 cm mesafede gövdeye 45-60, diðer dallara ise 70 derece açý yapan 4 ana dal daha belirlenir. Dar açýlý dallarý geniþletmek ve açý kazandýrmak için geniþletme uygulamalarý yapýlýr. Tüm dal seçimleri yapýldýktan sonra kalan dallar geliþmeden alýkoyulmak için eðilir ya da bükülür. Kýþ budamasý zamaný geldiðinde bu dallar kalýcý olarak kesilir.
Ýkinci yýlda þekil kazanan fidanýn yanlarýndan yeni dallar oluþmaya baþlar. Temmuz ve aðustos aylarýnda yaz budamasý ya da uyku dönemini takiben kýþ budamasý yapýlabilir. Ana dal ve yan dal olarak 2 dal seçildikten sonra diðer dallar eðilir ya da kesilerek çýkartýlýr. Yardýmcý dal seçilirken ana dala 10-20 cm mesafede olmasý gerekir. Yardýmcý dalýn ana dal ile ayný açýda olmasý ve ayný yöne bakmasýna dikkat edilir. Ýkinci senedeki kýþ budamasýnda 40 cm’den daha uzun dallar kesilir. Daha kýsa dallar dokunulmadan býrakýlýr. Boðum aralarýndaki yaz sürgünleri de kýþ budamasý esnasýnda temizlenir.
Üçüncü ve daha sonraki yýllarda aðaca genel bakým iþlemleri uygulanýr. Ýlk iki yýlda olduðu gibi sonraki yýllarda da 3-5 dal arasýndan ana dal ve bir adet de yardýmcý dal seçilir. Ana dallar minimum 40 olana kadar budama iþlemine devam edilir. Yardýmcý dallar seçilirken her bir dalýn birbirinin karþý yönünde olmasýna ve bir simetri oluþturmasýna dikkat edilir
|